اجـــــاره یا خـــــــــرید
(Buy or Lease)
December, 2009
شکی ندارم که تمام شما خوانندگان گرامی با دو واژه (Buy or Lease) آشنا هستید و کم و بیش به تناسب تجربه های گذشته و حال خود به نوعی تصمیم به انتخاب یکی از این دو گرفته اید. اما صرف نظر از محاسبات عددی و تجزیه و تحلیل های کمی، یک اصل کلی در هنگام اتخاذ تصمیم همواره می باید مد نظر باشد.
آن دارائی که در گذر زمان مستهلک و منسوخ می شود و از ارزش آن کاسته میشود را می باید اجاره نمود، و آن دارایی که در گذرزمان بر ارزشش افزوده میشود رامی باید خرید. این اصل ملاک تصمیم در دنیای امروز غرب است که در آن سرعت تغییر در تجهیزات تکنولژیکی سرسام آور است.
اجازه دهید کمی بیشتر در خصوص اجاره (Lease) صحبت شود تا زوایا و جزئیات آن بیشتر مشهود گردد.
از نیمه دوم قرن بیستم و بتدریح که بازار معاملات اعتباری گسترش یافت، واحدهای تجاری و اهل بازار آزاد برای تهیه تجهیزات خود از روش سنتّی خرید اجتناب نموده و شروع به استفاده از اجاره (Lease) نمودند. زیرا سرعت رشد تکنولژی به شکلی بود که تجهیزات آنان به سرعت منسوخ می شد و خلاصی از این تجهیزات و نوسازی آنها بسیار هزینه زا بود. اما اجاره تجهیزات کم هزینه تر بوده، نقدینگی شرکت را افزایش می داد و مزایای مالیاتی بهتری را شامل میشد.
امروز همه گونه تجهیزات از قبیل ابزار و ماشین آلات ساختمانی و صنعتی، دستگاه های زیراکس و کپی ، کامپیوتر، مبلمان های اداری، تجهیزات تولیدی ، طبی و آزمایشگاهی و حتی بسیاری ازنرم افزارهای معتبر قابل اجاره می باشند. مدیران، دستگاه های تجاری با این اعتقاد که خرید و تملک "دارایی ها و تجهیزات قابل استهلاک" دارای سود اقتصادی نیستند، نسبت به اجاره بلند مدت آنها اقدام می کنند تا بتوانند در هنگام ظهور تجهیزات مدرن تر با هزینه و سرعت خوبی خودشان را به روز نگهداشته و در بازار پر رقابت اقتصاد آزاد قدرت مانور داشته باشند.
از نظر مدیران حرفه ای استفاده موثر از وجوه نقد و اهرمهای بدهی در بازار، شرط اساسی موقعیت هر سازمانی است. هزینه اجاره تجهیرات به عنوان رقمی مشخص، نقش زیادی در دقت پیش بینی هزینه کل دارد. از طرف دیگر پرداخت این اجاره طی زمان به موازات استفاده از تجهیزات که طبعا درجهت تولید و خدمات استفاده می شوند، جریان منظمی از ورود و خروج نقدی به سیستم را تضمین می کند.
هر واحد اقتصادی صرف نظر انکه یک شخص و یا یک سازمان باشد، تمایل به حفظ سرمایه در سرلوحه کار اوست و سود اقتصادی نیز ثمره سرمایه او خواهد بود. اگر تجهیزاتی را خریداری نماییم که به مرور زمان مستهلک شده و یا منسوخ و از مد افتاده بشوند، در واقع سرمایه خود را از دست داده ایم، لذا برای داشتن چنین تجهیزات و یا ابزار و دارایی های استهلاک پذیر بجای خرید موکدا توصیه میشود که از اجاره (Lease) استفاده شود تا دچار استهلاک زود رس سرمایه نشویم.
استفاده از اجاره (Lease)به جای خرید(Buy) محدودیت های بودجه بندی سالیانه را تعادل می بخشد. مدیران در قبال پیش بینی هزینه و درآمد محدویت کمتری دارند، زیرا جریان خروج نقدی از شرکت بتدریج انجام میشود و به طور همزمان پیش بینی در آمد تدریجی نیز عملی تراست.
از آنجا که استفاده از اجاره (Lease) به جای خرید (Buy)در چند دهه گذشته رونق گرفته است، لذا این صنعت هنوز به شبکه های مالی بزرگتر متصل نشده و لذا استفاده از اجاره تجهیزات در پرونده اعتباراشخاص حقیقی، حقوقی درج نمی شود و توان شرکت را در استفاده از خطوط اعتباری بانکی او کاهش نمی دهد.
به بیان دیگر می توان تجهیزات مورد نیاز را از طریق اجاره تهیه و خط اعتبار بانکی را نیز حفظ نمود به نوعی که اجاره تجهیزات در شبکه اعتباری گزارش نشود. مزیت مهم دیگراجاره (Lease) نیز خواص مالیاتی آن است. هزینه اجاره یک خرج مالیات کاه است و در واقع تجهیزات شما در هنگام اجاره با سرعت بیشتری (Write off) می شوند، در حالیکه چنانچه تجهیزات را خریداری کرده بودیم، لازم بود بر اساس جدول مالیاتی، این هزینه مستهک شود که زمانی طولانی است.
گر چه مدیران عوامل متعددی را درتصمیم گیری خود به تناسب زمان و مکان و محیط مورد توجه قرار می د هند که ممکن است "اجاره یا خرید" را متأثر از خود سازند. اما در یک جمع بندی کلی می توان چنین نتیجه گرفت که :
« اگر هدف شرکت استفاده حداکثر از یک دارائی استهلاک پذیر باشد که سود ایجاد می کند، ویا استفاده حداکثر از دارائی های تجهیزاتی و به کاهش رساندن هزینه های سرمایه گذاری باشد، می توان با قاطعیت گفت که اجاره به مراتب مقرون به صرفه تر از خرید است.»
چه میزان با موسسات وام اجاره آشنا هستید؟
Do you know any leasing Company other than Banks?
تعجب نکنید اگر جواب این سئوال راندارید. چرا؟ زیرا این موسسات به مانند بانکها دارای شعبات گسترده نیستند و برای عموم مشخص نمی باشند، لذا اجازه دهید وجود این گونه شرکتها را به تمام فارسی زبانان اعلام کنیم و به عرضتان برسانیم که هر زمان که اقدام به خرید هرگونه تجهیزاتی می نمایید آگاه باشید که شرکت های متعددی وجود دارند که حاضر می باشند تا این تجهیزات را از طریق اجاره به شما واگذار کنند.
ممکن است بانک شما همیشه آماده وام دادن برای (Lease) اجاره های شما باشد، اما جامعه فارسی زبان لازم است که بدانند شرایط بانک های کانادایی برای وام های اجاره بسیار غیر منصفانه است و چنانچه از آن آگاه باشید و فرصت خواندن قراردادهای آنها را داشته باشید، بی اختیار به یاد قرارداد ترکمان چای می افتید.
اجازه دهید فرق بین بانکها و موسسات مالی را در هنگام اجاره (Lease) باز کنیم، تا یک بار برای همیشه فارسی زبانان عزیز متوجه شوند که در زیر نوشته های قراردادهای وام و اعتبار بانکی که روزانه امضاء می کنیم، چه مطالبی نهفته است:
هنگامیکه مدیران صنعتی و تجاری اقدام به اجاره (Lease) تجهیزات سنگین می کنند، هزینه تمام شده معمولا بیش از مبلغ اولیه اعلام شده می باشد، زیرا هزینه های حمل و نقل و نصب و راه اندازی و حتی آموزش را در بر می گیرد.
حال چنانچه مدیران مزبور بخواهند اقدام به اجاره را از طریق بانک خود انجام دهند، شاید بیش از 80% از هزینه اولیه تجهیزات را می توانند دریافت کنند و بقیه را می باید از محل وجوه نقد شرکت خود بپردازند. در حالیکه اگر بخواهند این تجهیزات را از طریق موسسات مالی غیر بانکی تأمین کنند، خواهند توانست معادل صد درصد هزینه تجهیرات بعلاوه هزینه های جنبی (حمل و نقل و نصب و راه اندازی) را نیز دریافت کنند. اجاره تجهیزات از شبکه غیر بانکی تفاوت های فاحش دیگر با بانکها دارد که ذیلا در خصوص آنها صحبت خواهیم نمود. شرکتهای اجاره دهنده نیاز به پیش پرداخت ندارند و معمولا پرداخت قسط اول و آخر جزو شرایط آنهاست و مدیران نیازی به پیش پرداخت ندارند. در پایان مدت اجاره نیز، مدیران تجهیزات را بدون هیچ تعهدی بر می گردانند و چنانچه بخواهند می توانند تجهیزات مدرن تری را جایگزین تجهیزات کهنه نمایند. مبالغ ماهیانه اجاره نیز بعنوان هزینه اجاره در شبکه مالیاتی قابل قبول است، حال آنکه چنانچه این تجهیزات خریداری شده بود، استهلاک هزینه های آن در واقع حدود دو برابر زمان نیاز خواهد داشت.
نرخ پرایم بانکها واقعی نیست You might start with prime
برای آنها که در زمینه های مالی اطلاعاتی دارند، تفاوت نرخ اسمی با نرخ مؤثرو واقعی کاملا اشکار و قابل محاسبه است. اجازه بدهید کمی بیشتر در این زمینه توضیح دهیم.
فرض کنید که در هنگام درخواست وجه به منظور اجاره تجهیزات مورد نیاز خود به بانک مراجعه می کنید و درخواست وجه می نمایید، اگر قیمت تجهیزات 100 واحد باشد، بانک حاضر به اجاره تمام وجه نیست، اما فرض کنیم که وجه قابل خرید تجهیزات را به شما ، آماده است با نرخ Prime بعلاوه 1.5% پرداخت نماید. امروز این نرخ را 4درصد می توان فرض نمود. اما هم زمان بانک از شما خواهد خواست که به میزان 20 درصد وجه تجهیزات در حساب بانکی شما وجه نقد بوده و تازمانی که بازپرداخت وام انجام نشده باشد، این مبلغ بعنوان تضمین درحساب می ماند. در واقع معنی این شرط ، بلوکه شدن 20 درصد از وجه تجهیزات در حساب شرکت است که می توان گفت که بانک 80 درصد از وجه را تأمین نموده است و می خواهد برای 100 درصد تجهیزات 4 درصد بهره بگیرد. برای یک مدیر تجاری بلوکه شدن 20 درصد از وجه تجهیزات در حساب تصمیم عاقلانه و اقتصادی نیست. لذا ملاحظه می کنید که نرخ موثربسیار بیش از 4درصد است که در ابتدا به شما گفته می شود.
متاسفانه برداشتی که بسیاری از ما از "بانک" داریم ناشی از به تجربه و مفهوم بانک در کشورخودمان است. در حالیکه نظام و سیستم بانکی کشورها با یکدیگر متفاوت میباشند و قواعد و قوانین آنها نیز با یکدیگر فرق دارند. در ایران بانکها در قالبی کلان و دولتی عمل می کنند و نقش آنان تسهیل مسائل پولی و مالی و خدماتی معاملاتی است و چندان تحت فشار برای ایجاد سود و منفعت نیستند. در حالیکه بانکهای غرب و از جمله کانادا، بسیار "سودجو" بوده و خدمات آنها همگی دارای هزینه است که به صورت آشکار و پنهان در حساب های بانکی ما مشاهده می شوند.
هرزمان که به بانک می روید و جهت گشایش حساب و یا عقد قراردادی با بانک معامله می کنید، اوراق زیادی را امضاء می کنید که اولا حجم فوق العاده داشته و ثانیا به اندازه های بسیار ریز نگاشته شده اند (Fine Print) . اگرروزی فرصت کنید و این اوراق را مطالعه نمایید، در خواهید یافت که در واقع تمام حقوق و حسابهای شما در بانک، ضامن عملیات مالی و بدهی های شما در آن بانک است.
بحث اساسی آن است که بانکها محل خوبی برای پس انداز و بده و بستان های مالی هستند. اما آنها توانسته اند از این خدمات ضروری خود استفاده ابزاری نموده و محصولات سرمایه گذاری و وام را هم به خدمات خود اضافه نمایند که بعضا بسیار غیر منصفانه و پول محور بوده و درصورت بروز مشکل از ناحیه مشتری، دستی بسیار باز برای برخورد با او دارند، زیرا که مشتری در سنوات و دفعات مختلف اسنادی را نزد بانک امضاء نموده است که مجموعه دارایی های او را نزد آن بانک ، به هم مرتبط می سازد.
اجازه می خواهم که در سطور ذیل فرق بین وام اجاره (Lease) از موسسات مالی را با اجاره از بانکها بیشتر تشریح کنم:
الف ) خطوط اعتباری (Line of Credits) دارای نرخ متغیر هستند و برای مدیران پیش بینی پرداخت های آینده را مواجه با اشکال می کنند، در حالیکه موسسسات مالی هنگام اعطاء Lease برای تجهیزات، نرخ ثابتی را از همان ابتدا مشخص نموده و این نرخ تا پایان مورد اجاره ثابت می ماند.
ب) اخذ هر گونه وام و یا اعتبار از بانک در پرونده اعتباری افراد حقوقی و حقیقی ثبت می شودو قدرت نقدینگی و میزان اعتبارات در دسترس را کاهش میدهد . اما هنگامیکه از طریق موسسات غیر بانکی اقدام به تجهیز محل کار و کارگاه تولیدی وغیره می شود و وجه برای اجاره تجهیزات گرفته می شود، این بدهی در سیستم و پرونده اعتباری افراد ثبت نمی شود “Non Reporting” و در واقع یک منبع تأمین مالی وجود دارد که تجهیز محل کار و تولید و تجارت را انجام می دهد . بدون آنکه آثار این اجاره و قرض. گزارش شود و در پرونده اعتباری ما درج گردد. این یک صندوق وجه کمتر شناخته شده توسط جامعه فارسی زبانان است، زیرا چنین نهادهایی در ایران به صورت رسمی و قانونی وجود ندارند و شناخته شده نیستند.
ج ) هنگامیکه یک بانک خط اعتباری به مشتری خود می دهد، قرارداد اعتباری که مشتری امضاء می کند به گونه ای نوشته شده که این خط اعتباری را تبدیل به "وام" می نماید، بدون آنکه مشتری چندان به مسئله مزبور توجه اش جلب شود.
بانک در شرایط اطمینان از وضعیت مشتری، خط اعتباری را اعطاء می کند اما بر اساس قرارداد مزبور این اعتبار هر دوازده ماه یکبار ارزیابی مجدد می شود و درصورتیکه شرایط مالی مشتری تغییر کند، بانک این حق را برای خود محفوظ می دارد که بتواند اعتبار شما را مسدود کند و وجوه برداشت شده از اعتبار را به طور کلی مطالبه نماید.
د ) هنگامیکه درخواست وام برای خرید تجهیزات از بانک ها صورت می گیرد، معمولا بانک از مشتری می خواهد که پیش پرداختی معادل 25-15 درصد هزینه اصلی تجهیزات را تقبل کند، حال آنکه موسسات مالی غیر بانکی، نه تنها تمام قیمت تجهیزات را وام اجاره می دهند، بلکه هزینه های حمل و نقل و نصب واگذاری را نیز پرداخت می نمایند و درواقع 110 درصد مبلغ اولیه تجهیزات را وام می دهند.
ه ) بانکها معمولا به لیست مشخصی از تجهیزات فیزیکی وام می دهند، در حالیکه موسسات غیر بانکی در واقع به هر دارایی که از نظر عقلانی قابل اجاره (Lease) باشد، وام اجاره می دهند، وحتی بسیاری از نرم افزارها را نیز حاضر به پرداخت وام اجاره میباشند. علاوه بر آن بسیاری از بانکها حاضر به پرداخت وام برای اجاره تجهیزات دست دوم نیستند، در حالیلکه موسسات مالی غیر بانکی از چنین امکاناتی برخوردار هستند و تجهیزاتی که عمرمفید آنان مستهلک نشده باشد، نیز وام اجاره تا 110درصد مبلغ خرید را پرداخت می کنند.
و ) از آنجا که هدف هر بانک در دنیای سرمایه داری افزایش حداکثر سود است، لذا تلاش می کند تا بتدریج اداره مالی واعتبار تمام دارایی های شما را بر عهده بگیرد و در واقع شما را نیز VIP خطاب کند. این یک سرویس بسیار قابل تحسین است و انسان از سرویس خوب لذت می برد، اما نوع ریز نویس اکثر قراردادهای بانک به گونه است که نظارت بر تمام دارایی های شما داشته و به نوعی عملیات و تصمیمات مالی شما را تحت مراقبت دارد، لذا اخذ هر گونه وام و اعتبار از بانک شما قائم به آن اعتبار و وام نیست بلکه بصورت مستقیم و غیر مستقیم تمام دارایی های شما نزد آن بانک در گروی تمام اعتبارات و وام هایی است که تا کنون به شما اعطاء شده است.
به بیان دیگر مجموع دارایی های مشتری نزد یک بانک ضامن تعهدات مالی او به بانک است، حتی اگر موضوع تعهدات و اعتبارات ارتباطی با حساب های پس انداز جاری نداشته باشد.
از طرف دیگر موسسات مالی غیر بانکی هستند که هنگام اجاره تجهیزات تنها گروی آنها خود تجهیزات است و مجموعه دارایی های شخص حقیقی و یا حقوقی در گیر این اجاره نیست.
ز) هنگامیکه برای اجاره تجهیزات محل کار از بانکها وام گرفته می شود، بانکها شرایطی را در قرارداد وام می گذارند که قدرت مانور مدیران را کاهش می دهد. به عنوان مثال آنها از مشتری می خواهند که نسبت به ارائه گزارش های مالی ادواری و مالیاتی متعهد شود و همیشه سطح معینی از وجه نقد را در حسابهای خود نگه دارد. در واقع بانک بر عملیات شما نظارت دارد و سرمایه در گردش شما را برای کاهش ریسک خود محدود می کند. این شرایط همه به مشتری تحمیل گردند، زیرا او اطلاع از راهها و جایگزین های بانکی ندارد و به طور سنتی بانکها را صالح ترین محل داد و ستد مالی می داند. در حالیکه گر چه بانکها به مناسبت اعتبار خود صالح هستند و خوب عمل می کنند، اما موسسات مالی غیر بانکی معتبر نیز کوچکترین تفاوتی از نظر اخلاقی و صلاحیت با بانکها ندارند، بلکه در هنگام بروز مشکلات ، شنوایی و تحمل و شکیبایی بیشتر از بانکها نشان می دهند.
بانکها با اسم نرخ بهره پایین، هزینه سنگینی را در پرداخت وام به مشتریان خود تحمیل می کنند، اکثر مشتریان پس از آنکه موفق می شوند وام درخواستی را دریافت کنند، متوجه می شوند که هزینه سنگینی را برای این نرخ های پایین پرداخت کرده اند. محدودیت های مالی و عملیاتی، بلوکه شدن بخشی از سرمایه در حساب ها در گرو بودن سایردارایی های، ریسک نرخ متغیر، کاهش میزان اعتبار و نقدینگی به لحاظ نسبت بدهی در سیستم اعتباری افراد، همه و همه دلایلی هستند که مدیران دستگاههای تجاری و صنعتی و ادرای از کوچک و بزرگ ، حقیقی و حقوقی در دودهه گذشته از موسسات مالی غیر بانکی برای اجاره تجهیزات خود استفاده می کنند.
شما نیز چنانچه تصمیم به اجاره تجهیزات اداری و تجاری و صنعتی خود گرفتید و یا اینکه خواستید کسب و کاری را آغازکنید که نیاز به تجهیزات داشت و یا تجهیزات دست دوم آن نیاز به پرداخت داشت و بطور خلاصه به منظور اخذ هر گونه وام تجهیزاتی می توانید با بنده تماس حاصل فرمایید. اخذ وام تجهیزات از موسسات مالی غیر بانکی بخشی از خدمات این جانب است که مطمئنم مورد استقبال هموطنانم قرار خواهد گرفت.
با احترام - محمود گنابادی
متخصص وام های مسکونی، تجاری واجاره تجهیزات
Dominion Lending Centre
Tel.: 604-340-3270
No comments:
Post a Comment